…Marta wsunęła dłoń pod gardło, podtrzymała, nie pozwalając szyi się wygiąć, i szepnęła:
— Oddychaj. Słyszysz? Oddychaj, kochany.
Pies zachłysnął się powietrzem, kaszel rozerwał ciszę, a wraz z nim z oczu popłynęły łzy — nie ze wzruszenia, ale dlatego, że organizm wreszcie dostał prawo do życia. Deski ustąpiły, głowa wyszła całkiem. Delikatnie położyliśmy go na kocu. Nie próbował uciekać. Położył brodę na kolanie Marty, ciężko, jakby całym sobą chciał powiedzieć: „Już nie mogę, ale jestem”.
— Do kliniki, — krótko rzuciła Marta. — Potem będziemy szukać właściciela.
W lecznicy pachniało środkiem dezynfekującym i herbatą. Lekarz, mężczyzna z siwymi włosami i zmarszczką między brwiami, wyciągał drzazgi z policzków, mył rany, słuchał serca.
— Obrzęk, otarcia, odwodnienie, — wymieniał jak listę zakupów. — Ale szczęście: szyja cała, tchawica nieprzygnieciona. Serce równe. Będzie żył. Ma imię?
— Graf, — powiedziała nagle sąsiadka. — U pana Stanisława zawsze chodził z godnością. Tylko dziś… — urwała.
Tak poznaliśmy jego i właściciela. Pan Stanisław, gospodarz działki nr 47, leżał w szpitalu po udarze. „Siostrzeniec przyjedzie”, — powtarzała sąsiadka. Ale nie przyjechał. Przewodniczący wspólnoty potwierdził: „Zabrali karetką późno. Pies wył całą noc. Rano zabili furtkę deskami, żeby nie uciekł. Obiecali wrócić. Ale wiecie, jak u nas z obietnicami…”.
Graf nie był wcale „zły”. Cierpliwie znosił wszystkie zabiegi, tylko raz cicho warknął, gdy lekarz nagle pociągnął za stary, wrzynający się obroż. W nowym, miękkim wyglądał młodziej, jakby ktoś zdjął z niego rok strachu.
— On ciągnie do domu, — powiedziała Marta. — Ale jeszcze nie można. Słaby.
— Ja będę przychodzić, — odezwała się sąsiadka. — I panu Stanisławowi zupę nosiłam, to i psu pomogę.
Wieczorem wróciliśmy do furtki. Deski leżały jak połamane skrzydła. Pan Kazio przybił prowizoryczną listwę, ale zostawił szparę „żeby powietrze było”. Na słupku wisiała kartka: „Pies u wolontariuszy. Tel…”. Rano ktoś już przyniósł miskę z wodą i kawałek gotowanego kurczaka „na wszelki wypadek”. Podwórko ożyło małą wspólną troską.
Następnego dnia zadzwoniła kobieta:
— Jestem córką pana Stanisława. Anna. Ojciec w szpitalu, stabilny. Powtarza tylko „Graf”. Czy on żyje?
Wysłaliśmy zdjęcie: Graf na czystym posłaniu, z opatrunkiem na policzku. Anna odpisała emotką ze łzami i: „Tata się uśmiechnął”.
Przez tydzień Graf dochodził do siebie. Szybko zrozumiał, że miska będzie pełna i bez warowania; że drzwi otwierają się i zamykają bez zdrady; że ręce są nie tylko do trzymania desek, ale i do głaskania. Jednego nie zmienił — siedział nosem do drzwi. Z godnością, po swojemu „grafsko”.
Anna przychodziła codziennie. Najpierw z poczuciem winy, potem z kocem pachnącym domem, potem z wieściami: „Tata przeniesiony”, „Tata już sam pije wodę”.
— On wciąż pyta, jak „chłopak”, — mówiła. — Odpowiadam: „Chłopak” w porządku. I wtedy zasypia spokojnie.
Spotkanie było i ciche, i głośne zarazem. Gdy pana Stanisława wywieźli przed szpital, Graf nie wytrzymał: zapiszczał, zatańczył w miejscu, ale czekał, aż Marta powie: „Można”. I wtedy podał łapę — tę samą, którą dawał zawsze tylko swojemu.
Pan Stanisław położył drżące dłonie na jego głowie:
— No co, mój grafie… Pilnowałeś? Wybacz, że zostawiłem cię samego.
Ludzie wokół odwracali wzrok, udając, że to tylko wiatr w oczy.
Zawieźliśmy ich do domu. Furtka była już naprawiona porządnie. W środku nowa miska. Na stole kartka od Marty: „Wodę zmieniać dwa razy dziennie. Numery na dole”.
Sąsiedzi zaczęli zaglądać: jeden z kompotem, drugi z ciastem, trzeci tylko z dobrym słowem. Nawet stróż z bramy przyszedł, podał rękę: „Trzymajcie się. Jak coś — dzwońcie”.
— Wszystko zrozumiałem, — powiedział gospodarz. — Deski nie będą już nigdy pułapką.
Spojrzał na córkę:
— Pomożesz zrobić normalny płot? Nie „przeciw komuś”. Tylko „dla kogoś”.
Anna skinęła. Marta się uśmiechnęła. Pan Kazio już mierzył.
Po miesiącu na osiedlu pojawiła się nowa tradycja: w każdą sobotę ludzie zbierali się, by naprawiać furtki i płoty tym, którzy sami nie mogli. Kobiety przynosiły herbatę i ciasto. Na pierwszej takiej sobocie Graf siedział obok pana Stanisława, patrząc, czy deski schodzą się miękko, bez szczelin-pułapek. Nie stróżował — pilnował jakości życia.
Jeśli kiedyś zobaczysz pysk przygnieciony między deskami — nie przechodź obojętnie. Zadzwoń po tych, co umieją. Poproś sąsiada-złotą rączkę. Bo czasem „zły pies zza płotu” to tylko ktoś, kto próbuje do nas sięgnąć, kiedy my znów mówimy: „Przyjadę w weekend”.
I niech nowa tabliczka na działce nr 47 nie będzie ostrzeżeniem, lecz obietnicą:
„Tu mieszkają ludzie i ich pies. Pułapek — nie ma”.
